All posts by Bomenstichting

Groen en corona

Als nu iets is gebleken door de coronapandemie is dat mensen te dicht op elkaar leven, wonen en werken, waardoor infecties makkelijk worden overgedragen. Dat kan je in een stad als Utrecht goed zien als het weer het toelaat een luchtje te scheppen, te gaan wandelen of ergens langs het water of in het groen te gaan zitten. Dan zie je overal mensen te dicht op elkaar zitten en wandelen.

Dus niet elke vierkante meter in de verkoop doen, geen reststukjes groen verkopen en geen vergunning geven om alles wat groen is vol te bouwen. Dus ook stoppen met verdichten door grondgebonden woningen te vervangen door hoogbouw, waardoor meer bewoners met minder groen en minder openbare ruimte moeten doen.

Nog steeds lezen we echter in de toelichting bij elke verleende kapvergunning dat er voldoende bomen in de buurt zijn die de ecologische betekenis kunnen overnemen van de bomen waarvan de kap verleend wordt. Maar dat stadium zijn we al lang voorbij.

Zowel wat betreft het aantal bomen per inwoner (0.5 boom) als wat betreft aantallen vierkante meters groen scoort Utrecht slecht en met het jaar slechter. Het is dankzij ruimer opgezette wijken als Leidsche Rijn dat Utrecht niet nog veel slechter scoort.

Bij dat aantal bomen per inwoner moet overigens bedacht worden dat in Utrecht de gemiddelde leeftijd van bomen steeds lager wordt doordat volwassen bomen worden geofferd aan verharding en bebouwing en gecompenseerd/vervangen worden door jonge aanplant en bomen die klein blijven en minder ruimte innemen.

In de Staat van Utrecht 2018, uitgave van de provincie en de stad Utrecht staat een onthutsende tabel, waaruit blijkt dat er per inwoner maar 0,04 ha dagrecreatie, 0 ha natuur en 0 ha natuurlijk terrein is. En dan hebben ze nog het gemiddelde genomen van de stad. Zou je alleen de binnenstad e.o. nemen, dan praat je bijna over één en al steen.



Kappen met kappen III

In 2006 nam de gemeenteraad de motie Kappen met Kappen III aan. De motie hield in dat er pas gekapt mocht worden om een bouwproject te realiseren als er voor dat bouwproject een “bruikbare” vergunning was.

Een bruikbare bouwvergunning is een vergunning waar de bouwer ook echt juridisch gezien mee aan de gang kan. Een bouwvergunning dus die niet alleen verleend is, maar die door de rechtbank in stand is gelaten als daar beroep tegen is ingesteld of een voorlopige voorziening is gevraagd. Dus als de uitspraak is dat het beroep tegen de bouwvergunning ongegrond is of de voorlopige voorziening (schorsing van de vergunning) is geweigerd.

Jarenlang heeft de gemeente Utrecht zich netjes aan die motie Kappen met Kappen III gehouden, maar opeens komt daar de klad in. Misschien omdat de herinnering aan die motie langzaam is vervaagd doordat die niet is doorverteld aan nieuwe ambtenaren en nieuwe wethouders. Daarom is belangrijk die motie opnieuw in te prenten.

Hoe nodig dat is blijkt uit het besluit op bezwaar voor de kapvergunning voor een stukje grond op de Kovelaarstraat. Altro Projects wil daar een aantal woningen bouwen. Hoeveel en wat voor woningen is niet duidelijk want er is geen vergunning verleend. De procedure is nog steeds niet verder dan de aanvraag. Misschien vindt de gemeente 7 woningen teveel of vindt de gemeente de woningen te groot. Misschien wil de gemeente daar helemaal geen woningen. De huidige bestemming is “begraafplaats” en je kunt je voorstellen dat het college die bestemming niet wil wijzigen.

Ondanks de onzekerheid en onduidelijkheid van Altro’s bouwproject heeft het college alvast maar een kapvergunning verstrekt voor 5 bomen. Dat zou dan zijn om de bodem alvast te kunnen saneren. Maar dat saneren is niet nodig als er geen woningen komen. Grond waarop woningen komen moet aan hogere eisen voldaan als grond waarin mensen worden begraven of grond waarop een weg wordt aangelegd.

In het besluit op bezwaar van 23-2-2021 staat ook nog “het meest belangrijke aspect is dat wij slechts in zeer beperkte mate kunnen sturen in de keuze van de grondeigenaar wat hij met zijn grond wil doen”. Dat is een wel heel vreemd argument, want er is een bestemmingsplan waar de eigenaar zich aan houden moet én het college is vrij om ervoor te kiezen om daar al of niet van af te wijken. Met “die beperkte mate” valt het dus nogal mee.

Tegen het besluit op bezwaar is beroep ingesteld en er is verzoek gedaan aan de rechtbank om de kapvergunning te schorsen tot op het beroep tegen de kapvergunning is beslist.

Rechter geeft UBS gelijk

Tegen de verlenging van de tijdelijke vergunning voor Roost aan de Singel had de UBS bezwaar gemaakt omdat het park (het groen, de bomen en fauna) daar zwaar onder te lijden heeft. De gemeente heeft daarop de UBS niet-ontvankelijk verklaard omdat haar statutaire doelstellingen te ruim zouden zijn, de UBS naast juridische procedures onvoldoende andere (“feitelijke”) activiteiten zou doen en er geen bomen gekapt zouden worden.

Tegen de niet-ontvankelijkheid heeft de UBS beroep ingesteld. De rechtbank heeft de UBS gisteren in het gelijk gesteld. Zie
uitspraak rechtbank over de ontvankelijkheid van de UBS 11-11-2020

In een andere kwestie heeft de gemeente de UBS ook niet-ontvankelijk verklaard, namelijk het bezwaar tegen de “grote opbreekvergunning” voor het vervangen van leidingen van de stadsverwarming onder het voetpad langs de singel, waarbij monumentale bomen ernstig gevaar liepen ivm wortelschade. Dat beroep moet nog behandeld worden. Gelet op de recente uitspraak van 11-11-2020 ziet de UBS de uitspraak in de kwestie opbreekvergunning met vertrouwen tegemoet.

Het lijkt erop dat de gemeente acties en stichtingen die het beleid van de gemeente kritisch volgen steeds meer de mond wil snoeren door ze niet-ontvankelijk te verklaren, dan hoeft de gemeente niet inhoudelijk op het bezwaar in te gaan. Daar gaat de rechtbank gelukkig niet in mee, althans niet in het geval van de UBS.

Gedwongen door omstandigheden springt Eneco op één plek wat minder ruw met bomen om

Eneco Warmte heeft een dubieuze staat van dienst waar het gaat om de zorg voor bomen waar de stadsverwarming vernieuwd of gerepareerd wordt. Tot voor kort was het gebruik dat Eneco dwars door wortelpakketten van bomen heen hakte als die op zijn weg zaten en was het gebruik van alles en nog wat tegen bomen aan te stapelen als dat gemakkelijk uitkwam.

Dit handelen van Eneco heeft in belangrijke mate van doen met de wijze waarop B&W van Utrecht zich tot het onderwerp verhoudt.

B&W heeft bijna alle taken die ertoe doen gemandateerd aan het ambtelijk apparaat. B&W handelt kennelijk alsof het dat een delegaat betreft, want er wordt bijna niet omgekeken naar wat de ambtenaren ervan maken.

Voor het vernieuwen of repareren van de stadsverwarmingsleiding is een zogenoemde opbreekvergunning vereist. Die door ambtenaren grif verleend wordt.

Gebruikelijk is dat de vergunning niet aangeeft wat er precies vergund wordt. Ook is het gebruik om in de vergunning geen of geen effectieve voorschriften te geven met betrekking tot de bescherming van de omgeving, in het bijzonder bomen. Dit is bijzonder merkwaardig omdat de gemeente op grond van zijn Handboek Bomen 2018 die voorschriften wel moet geven. Een nalatigheid dus.

Eneco is in zijn aanvraagdocumenten ook niet duidelijk over wat men precies wil doen en op welke wijze. De gemeente vindt dat kennelijk best want men verklaart Eneco in zijn aanvragen niet niet-ontvankelijk.

Een volgend vast gegeven is dat de aanvraag van de opbreekvergunning door B&W niet wordt bekend gemaakt. Daardoor heeft niemand de mogelijkheid een zienswijze in te dienen, bijvoorbeeld: zorg voor effectieve voorschriften met betrekking tot de bescherming van de omgeving.

Vervolgens wordt de vergunning verleend, maar deze wordt angstvallig geheimgehouden. Er zou eens iemand bezwaar kunnen maken tegen de vergunning van de bevriende relatie.

Toch staat er steevast in de vergunningen dat belanghebbenden binnen 6 weken bezwaar kunnen maken. Maar als de vergunning geheim gehouden wordt kan geen enkele belanghebbende er kennis van nemen. De belanghebbende schiet pas wakker als er feitelijk in boomwortels wordt gehakt of enkele dagen voor aanvang van het werk Eneco in een slecht geschreven briefje laat weten dat bijvoorbeeld de toegang tot de woning ernstig belemmerd zal worden, de levering van warmte een tijdlang wordt stopgezet, er tussen bomen gewerkt zal worden. De belanghebbende heeft als gevolg van het gedrag van B&W dan het nakijken.

Door langdurig pushen van de UBS achtte Eneco zich gedwongen in het gebied tussen de Stadschouwburg en het Spoorwegmuseum in de nabijheid van bomen te werken met een soort zandstofzuiger, waardoor er niet meer delen van de boomwortelpakketten afgehakt worden, maar de aarde tussen de wortels vandaan gehaald wordt. De wortels kunnen dan opzij worden gebogen.

De komende tijd zal de UBS zich inzetten voor (toch noodzakelijke) verdere verbetering van dit proces en B&W gaan pressen vergunningaanvragen alsook vergunningen voor het opbreken bekend te maken. Als dat resultaat heeft zijn belanghebbenden tijdig op de hoogte en kunnen zich – indien gewenst – mengen in het vergunningverleningsproces.

VTH vindt bomenkap (legesopbrengst) belangrijker dan het behoud van bomen. (Klimaatnoodtoestand)

Aanvraag: “Wij hebben dit huis net gekocht wat erg gedateerd is, wij gaan dit huis opknappen en hierbij pakken we ook de voortuin aan. Er staat in de voortuin een boom die wij dan gelijk weg willen halen, de Schoolstraat is een straat zonder parkeerplaatsen en door de boom weg te halen kunnen wij een extra parkeerplek realiseren” en “Er komen meerdere cipressen en andere beplanting terug in de voortuin.” Het oordeel van Streetview: https://www.google.nl/‌maps/@52.1107371,5.0138502,3a,75y,317.71h,100.78t/‌data=!3m6!1e1!3m4!1sv0xHMkmBk-DMky4IOisi6Q!2e0!7i13312!8i6656?hl=nl

Aangevraagd werd het kappen van één boom. De aanvraag is onvolledig omdat een zogenoemde Bomenparagraaf ontbreekt, net zoals een herplantplan.

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2020-81327.html

Op 9 juni 2020 werd de vergunning verleend. Eén boom mag gekapt worden en vier Italiaanse cypressen (Cupressus sempervirens ‘Stricta’) dienen aangeplant te worden langs de oprit. De herplanttekening (die overigens niet bij de aanvraag zat) maakt deel uit van de beschikking, aldus VTH.

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2020-148979.html

Opnieuw bekruipt ons de gedachte dat de kapbepalingen in de APV niet gericht zijn op boombescherming maar op het ophalen van gemeentebelastingen (leges). Het beleidsonderdeel bomen kappen kan voor de duidelijkheid beter verhuizen naar de portefeuille van de wethouder financiën.

Een buurboom die bijna niks te doen heeft ?

Al enige tijd lezen we in kapvergunningteksten die het vergunningbesluit zouden moeten ‘onderbouwen’ dat “…. er bij verwijdering van de bomen vervangende bomen in de directe omgeving staan die de ecologische waarde/functie over kunnen nemen”.

Deze tekst, die in kringen van echte ecologen reacties van verwondering en hoon oplevert, heeft een merkwaardige inhoudsbetekenis.

Er staat eigenlijk: de te verwijderen boom kunnen we eigenlijk gemakkelijk missen want de buurboom die heeft zo weinig omhanden, heeft zo weinig benutte capaciteit (- “kijk daar, daar zit de capaciteitsruimte “ -),

  • die neemt de vogels, vleermuizen en insecten van de te kappen boom er in zijn takken wel bij (“jongens allemaal wat opschikken! Nee. Niet vechten”),
  • bij die boom gaat het fotosynthetisch proces dubbel zo hard werken (koolstofdioxide en water omzetten in suikers zoals glucose),
  • de boom produceert dubbel zo veel zuurstof,
  • het voor de boom zo noodzakelijke bodemleven wordt van de te kappen boom op transport gezet naar de buurboom,
  • de schaduw van en de hittestress dempende werkzaamheid van de buurboom verdubbelt,

Hoewel er rechters zijn die van de onzin diep onder de indruk zijn, staat de geciteerde tekst hoog genomineerd voor de jaarlijkse prijs Baarlijke Nonsens.

De tekst maakt wel duidelijk dat de gemeentedienst zich in meer bochten moet wringen om de schijn op te houden dat het kapbesluit op feiten steunt en deugdelijk onderbouwd is. In overleg is en wordt dit aan de orde gesteld.

Klimaatnoodtoestand. Wat is dat? Dat is business-as-usual !

“De gemeente Utrecht heeft in de nacht van donderdag op vrijdag tijdens een vergadering in de raad de klimaatnoodtoestand uitgeroepen. Met het uitroepen van de noodtoestand belooft de gemeente alle nodige maatregelen te nemen om klimaatverandering tegen te gaan. (……….)  Donderdagavond vond er ook een protest plaats in Utrecht. Op het Stadshuisplein stond een handjevol demonstranten van Extinction Rebellion. Zij riepen de gemeente op om de klimaatnoodtoestand uit te roepen.”

(Nu.nl, 12 juli 2019)

We zijn een jaar verder en rond dit onderwerp is het oorverdovend stil, zowel aan de kant van B&W als van de raadsfracties die de motie steunden. Hebben we te maken met padvindersgedrag: iedere dag een goede daad (zonder dat er samenhang en continuïteit in zit)? Waarschijnlijk wel. De motie vroeg ook niet om concrete maatregelen, of om een richting van maatregelen.

De motie eindigde ook met de woorden “…. en gaat over tot de orde van de dag”, oftewel business as usual.

Na de motie is er in de gelederen van het gemeentebestuur slechts één keer het woord ‘klimaatnoodtoestand’ gevallen, in de gemeenteraadsvergadering van 16 november 2019, uit de mond van de CDA-fractievoorzitter.

Willen Utrechters met betrekking tot het klimaat in de stad verbetering, dan zullen ze zich politiek, niet alleen in het stemhokje, moeten manifesteren.

Stadsuitbreiding ten koste van bomen en ecologie

Op een niet na te volgen wijze zou besloten zijn dat Utrecht moet uitbreiden tot enkele maten groter. Was het inwoneraantal op 1 januari 2000 nog 233 667, men wil in 2025 de 400.000 aantikken. In 2040 zal Utrecht naar verwachting van enkele jaren geleden tegen de 455.000 aan zitten.

Het leven (wat niet hetzelfde is als economisch gewin) in de grote stad wordt door zo’n extreme groei er niet beter op, zoals veel voorbeelden van elders laten zien.

De stadsuitbreiding verloopt niet zachtzinnig. Bestaande structuren in wat eerst nog natuur of agrarisch gebied was worden grotendeels vernietigd, dit ondanks het behoud van vroegere toponiemen en hier en daar een slootje of weggetje in gewijzigde vorm handhaven. Met de natuurlijke omgeving gaat het niet anders. Opvallend is het verdwijnen van duizenden bomen, die erg belangrijke structuurdragers, kapstokken van de ecologie zijn.

Je zou zeggen dat dat in een stad met zoveel groen in de politiek, in naam en partijkleur, wel beter kan. Nee dus. De stedenbouwkundigen behandelen het gebied op hun tekenblad grotendeels als een leeg gebied en hebben er een handje van over boomstructuren heen te plannen. Bomen moeten dan verdwijnen, zo vinden de stedenbouwkundigen en de industrieel werkende projectontwikkelaars en aannemers.

In Finland (op de Faeröer-eilanden na het gebied met de grootste boomdichtheid in Europa) wordt om de bomen heen gebouwd (1), wat ook verrassende, speelse stratenpatronen oplevert, alsof de nieuwbouwlocatie langzaam en organisch gegroeid is. Finland heeft dan ook de oudste, dikste en hoogste bomen van Europa (2).

Het is te hopen dat de Utrechtse bevolking tegen het naderen van de volgende lokale verkiezingen hier flink stennis over gaat maken en dat er daarna veel verandert.

 

Medewerkers gevraagd

Vanwege uitbreiding van activiteiten zoekt de Utrechtse Bomenstichting (UBS) onbetaalde vrijwillige medewerkers die zich in beginsel voor wat langer dan kort aan de UBS willen verbinden.

Waar kan het om gaan? Voorbeelden:

  • afgaan op meldingen met betrekking tot boom-/groenbedreigende activiteiten dan wel plannen daartoe, nagaan wat er speelt en voorstellen doen ter voorkoming;
  • fotograferen en filmen van dat wat met betrekking tot bomen en groen de aandacht vraagt;
  • volgen van het gemeentelijk beleid met betrekking tot bomen, groen, ecologie, nagaan wat verbeterd moet worden, voorstellen doen;
  • volgen van het gemeentelijk ruimtelijk uitbreidingbeleid alsook verkeersmaatregelen, dit op het punt van behoud of versterking van de ecologie;
  • het volgen van concrete vergunningaanvragen voor bomenkap dan wel andere ruimtelijke plannen die bedreigend zijn voor bomen, groen en de ecologie, alsmede voorstellen doen voor hoe daarmee om te gaan;
  • technisch beheer van de website;
  • inhoudelijk beheer van de website;
  • beheer en up-to-date houden van een bestaande database met betrekking tot bomenkap in Utrecht;
  • analyseren van de database;
  • digitaal zoeken en beheren van relevante literatuur, berichten, gemeentelijke documenten met betrekking tot
  • buurtbewoners ondersteunen bij zorgen in verband met ruimtelijke plannen die bedreigend zijn voor de ecologie;
  • overleg voeren met lokale politieke partijen en met verwante organisaties met betrekking tot behoud en versterking van de ecologie, bomen in het bijzonder;

Jouw taken? Naar jouw mogelijkheden, affiniteiten, leerbehoeften, wensen, beschikbaarheid.

Een deel van de activiteiten moet noodzakelijk overdag in de open ruimte plaatsvinden. De mogelijkheid en bereidheid om dat zomer en winter te doen (zonder de extremen), is voor een deel van de medewerkenden noodzakelijk. Gebruik van een fiets is daarbij noodzakelijk.

Medewerkenden (nu vrijwel allen senioren) hebben invloed op het beleid en de dagelijkse gang van zaken van de stichting.

Wat heb je nodig? Betrokkenheid bij de levende natuur. Gezond verstand, kritisch vermogen, eigen moderne computer met internetaansluiting, ervaring met Word, Excel.

Als je overdag structureel tijd hebt is dat een pré.

Wat je niet kan? Dat kun je wel leren van andere medewerkenden, dit met uitzondering van technisch beheer van de website. Dat laatste heeft de UBS nu niet in huis.

Honorarium? Geen. Alleen roem en voldoening.

Wil je meer weten? Stuur een mailtje met jouw naam en telefoonnummer naar info@utrechtsebomenstichting.nl. We maken dan een afspraak voor een gesprek.

 

Illegale afwatering: verontreinigde sloot

Net na de laatste jaarwisseling werd de Utrechtse Bomenstichting (UBS) geattendeerd op een afwatering in de sloot die parallel aan het fietspad Tussen de Rails loopt, grofweg tussen de spoorlijn Utrecht-Bunnik en het station Lunetten 1. Gescheiden door bomen ligt parallel aan de sloot ook een gemeentelijk depot voor vervuilde grond.

 

De UBS ging op onderzoek uit. Inderdaad. Op het oog afkomstig uit de richting van de spoorlijn Utrecht-Bunnik, waterde dag en nacht een stroom ogenschijnlijk schoon water vanuit een buisleiding in de sloot. De stroom was krachtig, wat in het vlakke land betekent dat er pompdruk achter zat.

In de richting van het station Lunetten was het slootwater flink verontreinigd.

De UBS nam van het uitstromende water een monster dat zich in een verzegelde fles bevindt. (Het monsternemen tot en met het verzegelen van de fles is op film vastgelegd.)

Op 5 januari 2020 stuurde de UBS zowel naar B&W van de Gemeente Utrecht als naar het Hoogheemraadschap een e-mail waarin de waterlozing aan de orde werd gesteld.

Zoals gebruikelijk kwam er van Utrecht geen reactie. Het Hoogheemraadschap reageerde ogenblikkelijk. Een medewerker nam poolshoogte en liet weten dat de kennelijk illegale waterstroom was stilgelegd. Op vragen over de herkomst en de samenstelling van het water gaf hij geen antwoord.

Dat wekt de gedachte dat een of beide overheden iets stil te houden heeft/hebben dat niet door de beugel kan.

We gaan het met een Wob-verzoek nader bekijken.

Indien er iemand is de gratis een laboratoriumanalyse van het water kan (laten) maken, dan stellen we het op prijs als deze zich met ons in verbinding stelt.

1 https://www.google.nl/maps/place/Tussen+de+Rails,+Utrecht/@52.0675201,5.1453343,17z/‌data=!4m5!3m4!1s0x47c666103eabe497:0xe62b921b274805a6!8m2!3d52.0672949!4d5.1456606?hl=nl