Kovelaarstraatbouw B.V. wil 7 koopwoningen bouwen op een stuk grond aan het eind van de Kovelaarstraat, grenzend aan de begraafplaats Kovelswade en de Oosterspoorbaan. Voor die 7 woningen is veel ruimte nodig, ook in verband de aanleg van 15 parkeerplaatsen.

Om de grond te kunnen bebouwen moesten alle bomen weg: 30 bomen die een diameter hebben van meer dan 15 cm. Voor het kappen daarvan heb je dus een vergunning nodig. Aan die vergunning wordt tegenwoordig het voorschrift verbonden dat die bomen één op één moeten worden gecompenseerd.

In het eerste herbeplantingsplan zaten maar 15 bomen. Daar kan de gemeente niet mee akkoord gaan. De aanvrager kreeg het advies om samen met de groenadviseur van Ruimte te kijken waar nóg 15 bomen geplant konden worden.

Als oplossing werd bedacht om langs het parkeerterrein een rijtje van 15 leibomen te planten die samen een haag vormen. Om de meter een boompje. Een rij boompjes waarvan de takken met elkaar een vlechtwerk vormen. Slim gevonden want die nemen vrijwel geen ruimte in beslag en blijven lekker klein.

De vraag is echter of die leiboompjes volwaardige compensatie bieden voor grote volwassen vrijstaande bomen. Natuurlijk niet, maar daar liggen ze bij de afdelingen Groen en Vergunningen kennelijk niet wakker van. Straks worden alle bomen in Utrecht vervangen door leiboompjes. Dan kunnen er nog veel meer wegen en woningen bij.

Sinds enige tijd is de Algemene Plaatselijke Verordening, op basis waarvan een kapvergunning kan worden verleend, een bepaling rijker. Bomen die worden gekapt moeten één op één worden gecompenseerd.

Dat compenseren moet bij voorkeur op eigen terrein of in de buurt gebeuren. Lukt dat niet dan mag die compensatie ook aan de andere kant van de stad plaatsvinden. En als dat niet lukt mag de compensatie afgekocht worden door de “boomwaarde” in de kas van de gemeente te storten.

De grote volwassen bomen die gekapt werden om hockeyvelden in de Vechtstrook aan te leggen werden deels gecompenseerd langs de M.L. Kinglaan: 42 sprietjes.

Van serieuze compensatie was geen sprake. In de eerste plaats omdat het plan om boompjes te planten langs de M.L. Kinglaan al lang genomen was voordat het besluit genomen werd de bomen langs de Vechtstrook te kappen. Met andere woorden: toen de plannenmakers besloten de bomen bij de Vechtstrook te kappen is er gezocht naar boompjes ergens in de stad die net waren geplant of binnenkort toch al zouden worden geplant en die zouden dan de compensatie gaan vormen.

Ook om een andere reden was van compensatie geen sprake. Bij de aanleg van de fly-over zijn destijds 192 volwassen bomen gekapt. Langs de M.L. Kinglaan was het nog steeds een kale boel. Vandaar die 42 sprietjes, die dus in feite de (povere) compensatie waren voor die 192 bomen.

Kortom: de gemeenteraad kan nu wel beslissen dat elke te kappen boom één op één moet worden gecompenseerd, de ambtelijke dienst die plannen maakt waarbij bomen in de weg staan, vindt daar wel wat op zodat er niet echt gecompenseerd hoeft te worden. Want bomen nemen maar ruimte in beslag.

Als nu iets is gebleken door de coronapandemie is dat mensen te dicht op elkaar leven, wonen en werken, waardoor infecties makkelijk worden overgedragen. Dat kan je in een stad als Utrecht goed zien als het weer het toelaat een luchtje te scheppen, te gaan wandelen of ergens langs het water of in het groen te gaan zitten. Dan zie je overal mensen te dicht op elkaar zitten en wandelen.

Dus niet elke vierkante meter in de verkoop doen, geen reststukjes groen verkopen en geen vergunning geven om alles wat groen is vol te bouwen. Dus ook stoppen met verdichten door grondgebonden woningen te vervangen door hoogbouw, waardoor meer bewoners met minder groen en minder openbare ruimte moeten doen.

Nog steeds lezen we echter in de toelichting bij elke verleende kapvergunning dat er voldoende bomen in de buurt zijn die de ecologische betekenis kunnen overnemen van de bomen waarvan de kap verleend wordt. Maar dat stadium zijn we al lang voorbij.

Zowel wat betreft het aantal bomen per inwoner (0.5 boom) als wat betreft aantallen vierkante meters groen scoort Utrecht slecht en met het jaar slechter. Het is dankzij ruimer opgezette wijken als Leidsche Rijn dat Utrecht niet nog veel slechter scoort.

Bij dat aantal bomen per inwoner moet overigens bedacht worden dat in Utrecht de gemiddelde leeftijd van bomen steeds lager wordt doordat volwassen bomen worden geofferd aan verharding en bebouwing en gecompenseerd/vervangen worden door jonge aanplant en bomen die klein blijven en minder ruimte innemen.

In de Staat van Utrecht 2018, uitgave van de provincie en de stad Utrecht staat een onthutsende tabel, waaruit blijkt dat er per inwoner maar 0,04 ha dagrecreatie, 0 ha natuur en 0 ha natuurlijk terrein is. En dan hebben ze nog het gemiddelde genomen van de stad. Zou je alleen de binnenstad e.o. nemen, dan praat je bijna over één en al steen.