Dinsdagavond vindt de Raadsinformatiebijeenkomst plaats over het ontwerp bestemmingsplan Ivoordreef. De Utrechtse Bomenstichting stuurt u hierbij haar inbreng schriftelijk toe, zodat die ook terecht komt bij de raadsleden die niet bij de Raadsinformatiebijeenkomst kunnen of willen zijn. Een kopie gaat naar de pers.

Zoals bekend gaat het bouwplan ten koste van 67 volwassen gezonde bomen langs de Einsteindreef die deel uitmaken van de groenstructuur van de gemeente. De voorgenomen herplant vindt her en der in de wijk plaats en compenseert het verlies voor de stedelijke groenstructuur in het geheel niet, ook al omdat grote volwassen bomen bij herplant worden vervangen door kleine jonge bomen die er minstens 30 jaar over doen om net zo groot te worden als de bomen die nu gekapt worden.

De voorgenomen kap van 67 vergunningplichtige bomen vindt plaats bovenop de kap van 56 vergunningplichtige bomen die al heeft plaatsgevonden om de flat aan de Ivoordreef te kunnen slopen. Dat brengt het totaal dus op 123 bomen die verdwijnen tussen de Einsteindreef en de gesloopte flat aan de Ivoordreef.

Er zijn omstandigheden die het kappen van bomen onvermijdelijk maken, maar daarvan is in dit geval naar het oordeel van de UBS geen sprake en wel om de volgende redenen.

1. Het slopen van de flat was totaal overbodig. Er staan meer van die flats in Overvecht en daarvan wordt de sloop, terecht, niet overwogen. Sloop van bouwwerken die minstens nog 50 jaar mee kunnen is klimaat- en milieu gezien een doodzonde. Het verspilt immers enorm veel energie en grondstoffen en het zorgt voor de uitstoot van veel stikstof.

2. Het slopen van de flat past bovendien in een doelbewuste strategie om de sociale woningnood in Utrecht te verergeren. Sinds 2001 is het het officiële streven van de gemeente om het aandeel sociale huur terug te dringen om zodoende de stad aantrekkelijk te maken voor mensen met een midden inkomen. Dat beleid had een naam: “De Utrechtse Opgave” en “Utrecht vernieuwt”. Dat mensen die op een sociale huurwoning zijn aangewezen tegenwoordig meer dan 10 jaar moeten wachten is dus doelbewust beleid waar ook zogenaamde linkse en progressieve partijen voor getekend hebben.

3. Dat de Utrechtse politiek er sinds DUO 2001 voor gekozen heeft op grote schaal betaalbare woningen te laten slopen en te vervangen door duurdere huur- en koopwoningen en daarmee willens en wetens de (sociale) woningnood enorm heeft doen toenemen (in 1996 was het aandeel sociale huur bijna 50%, inmiddels is het minder dan 35%) komt omdat de gemeente en de Utrechtse politiek niet het belang van de volkshuisvesting vooropstelt, maar het belang van onroerend goed bezitters, projectontwikkelaars, woningcorporaties en de gemeente zelf die enorm aan de woningnood verdienen (de huur- en koopprijzen schieten omhoog)

4. Het argument dat Utrecht 60.000 woningen moet bijbouwen vanwege de groeiende woningbehoefte is een leugen. De zogenaamde woningbehoefte in 2040 wordt door de gemeente afgeleid uit het totaal van alle zachte en harde bouwplannen en het aantal inwoners dat erbij komt als die plannen worden gerealiseerd. De inwoners die erbij komen zijn rijke mensen uit alle windstreken die de dure woningen kunnen betalen. Met de eigen behoefte van de kinderen van Utrechters die nu in Utrecht wonen heeft dat niets te maken, als die niet vermogend zijn komen ze op een eindeloze wachtlijst.

5. Om kort te gaan, de UBS vindt het schandelijk dat ook partijen die zichzelf als links en progressief aanprijzen het belang van het behoud van bomen, het behoud en uitbreiding van de groenstructuur én het belang van het milieu- en het klimaat volkomen ondergeschikt maken aan het streven van zakkenvullers (waaronder de gemeente die flink aan de grond, de ozb en het verschaffen van bouwvergunningen verdient) om zoveel mogelijk aan de woningnood te verdienen.

6. Wat de UBS bijzonder stoort is het feit dat de Utrechtse politiek ondertussen de mond vol heeft over het klimaat en beweert vóór 2040  60.000 bomen te willen bij planten. Naar het oordeel van de UBS pure propaganda die bedoeld is om de burger zand in de ogen te strooien, namelijk door te verhullen dat de gemeente voornamelijk bezig is met het kappen van bomen en helemaal niets doet om die extra 60.000 bomen te planten. Er blijkt ook helemaal geen geld voor uitgetrokken te zijn op de begroting en niemand weer waar de 60.000 bomen moeten komen.

7 Wat de UBS overigens bijzonder stoort is het feit dat er eerst wordt gesloopt en jaren wordt gewerkt aan een nieuw bouwplan, maar dat inspraak en besluitvorming door de gemeenteraad pas aan de orde is als de plannen vast staan en er al private overeenkomsten zijn gesloten. Als raadsleden bereid zijn besluiten te nemen die in feite al door de ambtelijke dienst samen met de project ontwikkelaar genomen zijn, maakt hen dat tot ja-knikkers waar geen respect voor op te brengen valt.

8. Dat het helemaal niet de bedoeling is dat de gemeenteraad de plannen anders vaststelt dan ze door de ambtelijke dienst en de projectontwikkelaar zijn voorgekookt, blijkt uit het feit dat voor het kappen van de 67 bomen die er nu nog staan al op 2 december 2021 een kapvergunning is gegeven. Weliswaar onder de voorwaarde dat het bestemmingsplan zal worden vastgesteld, maar dat de gemeenteraad het plan ánders vaststelt (zodat er minder bomen gekapt hoeven te worden) werd en wordt kennelijk voor onmogelijk gehouden.

9. Dat burgers pas “zienswijzen” in kunnen brengen en de raad mogen informeren als alles al voor 100% vaststaat, laat zien dat democratie in Utrecht een lachertje is. De UBS gaat zeker in beroep tegen het bestemmingsplan, zoals het al in beroep is gegaan tegen de voorbarig verleende kapvergunning.

Op 5 Augustus 2022 besloot de gemeente een bouwvergunning te geven voor drie aaneengeschakelde woningen pal langs de Oosterspoorbaan. Driehoog en met een dove gevel in verband met de geluidsoverlast van het spoor en de sneltram. De drie woningen maken deel uit van een project voor zeven woningen aan het eind van de doodlopende Kovelaarstraat.

Achterkant van de drie aaneengeschakelde woningen op de grens van het park.

Om de woningen te kunnen bouwen, moeten bomen worden gekapt, waaronder de monumentale boom op de hoek van de Oosterspoorbaan en de ingang naar de begraafplaats Kovelswade (nr.49), maar ook de bomen 32, 33 en 48. Zie onderstaande foto, genomen vanaf het Houtensepad.

Bewoners van de Kovelaarstraat en het Oude Houtensepad hebben zich tegen het plan verzet en de Welstandscommissie heeft negatief geadviseerd in verband met de aantasting van de groene zone langs de Oosterspoorbaan, maar het huidige college met GroenLinks als grootste partij heeft ermee ingestemd.

Linkerfoto zoals het nu is, rechter foto met de drie woningen ingetekend.

In het Groenstructuurplan 2007 wordt uitgelegd hoe belangrijk het is groene ele­men­­ten in de stad (genoemd worden o.a. begraafplaatsen en bermen langs het spoor) te ver­bin­den: “doorverbinden van routes heft de barrièrewerking van delen van het stedelijk groen op” en “de bereikbaarheid van het groen buiten Utrecht wordt verbeterd” (p.28). Het met elkaar verbinden van groenelementen en doorverbinden met groene gebieden buiten de stad maakt niet alleen dat vogels en andere dieren makkelijker de weg van buiten naar bin­nen de stad vinden en zich daar nestelen/vestigen, maar ook dat Utrechters het groen wan­delend en op de fiets kunnen beleven langs groene routes die naar groene gebieden bui­ten de stad leiden.[1] In het Meerjaren Groen­program­ma 2016-2019 wordt op p. 12 als één van de uit te voeren projecten genoemd: “Aanleg van een groenrecreatieve route op de voormalige Oos­terspoorbaan, die Minstroom met Lunet­ten ver­bindt”.

De bouw van de drie aaneengeschakelde woningen pal langs het Oosterspoorbaanpark is dus ook in strijd met zowel het Groenstructuurplan 2007 als het Meerjaren Groenprogramma 2016-2019.

Op de kritiek die door omwonenden én door de Welstandscommissie is geuit op deze aantasting van het Oosterspoorbaanpark is het College in het besluit niet ingegaan. Vreemd genoeg was dat voor de rechtbank geen reden het College zijn huiswerk over te laten doen.

De rechtbank had kunnen vragen: waarom is het College niet ingegaan op de kritiek van de bewoners en de Welstands­commissie? Vindt het College het dan geen aantasting van het Oosterspoorbaanpark dat de doorlopende groene wand wordt onderbroken door een blok van drie woningen?

De rechtbank had ook kunnen vragen: als er langs het park woningen mogen komen op dié plaats, mogen die dan ook op andere plaatsen langs het park komen? En als er op meer plaatsen langs het park van die woningen mogen komen, wat blijft er dan van het park over en van de groene route van het voormalige station Maliebaan via de begraafplaats Kovelswade naar Amelisweerd die door de  gemeente is voorzien? Loop en fiets je straks dan langs woningen in plaats van langs tuinen en bomen? Dat heeft de rechtbank niet gevraagd, terwijl die vraag voor de hand ligt. Immers, als je woningen mag bouwen op één plaats langs het park, waarom dan niet ook op andere plaatsen langs het park? Het College heeft ook niet aangegeven waarom hier wél en op andere plaatsen langs het park niet. Gevreesd moet dus worden dat het hier niet bij blijft en dat er van het park weinig over zal blijven.

Kortom: de gemeente legt in 2016 samen met bewoners en voor veel geld een mooi park aan, maar zes jaar later begint de gemeente vergunningen te geven om langs dat park bomen te kappen en wonin­gen te bouwen, waar­door er van het park weinig overblijft.

[1] Raadsbrief 26 juni 2019 over het Meerjaren Groenprogramma 2019-2022, jaarsnede 2019 noemt als ambitie “Stad en land verbinden: verbeteren bereikbaarheid van de groengebieden rond Utrecht door recreatieve en ecologische verbindingen aan te leggen”.